نذر صلوات
نذر صلوات از جمله نذوراتی است که می تواند به هر دو شکل فردی و جمعی اجرا شود؛ یعنی فردی که نذر کرده است می تواند تمام صلوات ها را خودش به تنهایی بفرستد یا از خانم های دیگر در اجرای آن یاری بطلبد. با توجه به مشاهدات شخصی ام به نظر می رسد در صورت لزوم اجرای جمعی نذر(به ویژه در نذر های بیش از 1000 صلوات) خانم ها به دو شیوه مختلف عمل می کنند: 1 یافتن داوطلبان در یک مکان زیارتی مثل امامزاده. 2 پهن کردن سفره صلوات.
در مورد اول چنانکه شاهد آن بودم خانمی که نذر 14000 صلوات برای "درست شدن گرین کارت پسرش" داشت در صحن امامزاده می چرخید و به خانم ها تسبیح تعارف می کرد و توضیج می داد که برای نذر است، اکثر خانم ها بدون سوال و جواب تسبیح ها را قبول می کردند و چند دور صلوات با آنها می فرستادند( معمولا کمتر از 3 دور نبود) و تعداد دور تسبیح های خود را به خانم صاحب نذر اعلام می کردند و او نیز به ازای هر دور تسبیح یک نخود از کیسه ای به کیسه دیگر می انداخت، تعداد مجموع نخودها 140 عدد بود و با خالی شدن کیسه اول متوجه می شد که ادای نذر به پایان رسیده است.
در مورد دوم که شاهد اجرای یک نمونه از سفره عمومی آن بودم نیز ادای نذر به صورت جمعی اتفاق می افتاد. این مورد نیز در امامزاده برگزار می شد و از این رو آن را یک اجرای عمومی از این نذر تلقی می کنم؛ سفره سبز رنگی که پهن شده بود کاملا خالی بود و روی سفره تنها تعداد زیادی تسبیح قرار داشت. خانم هایی که از کنار سفره می گذشتند اغلب حتی به اندازه یک دور تسبیح هم که شده در اجرای آن شریک می شدند. 3 خانم در جایگاه بانی قرار داشتند، در ازای همکاری سایر خانم ها از آنها تشکر می کردند ولی در این نمونه ما با دعوت یا به عبارت دقیق تر با درخواستی واضح مبنی بر کمک برای اجرای نذر مواجه نبودیم. به نظر می رسید وجود سفره ای که پهن است به همه خانم ها این آگاهی را می داد که نذری در حال اجراست و چنانکه تمایل دارند می توانند در اجرای آن سهیم شده و به واسطه این کمک در اجر آن نیز شریک شوند. در این نمونه یکی از سه خانم مسئول محاسبه تعداد دورهای تسبیح بود. با توجه به تعداد تسبیح ها به نظر می رسید این نذر هم 14000 صلوات یا بیشتر باشد. این گروه از بانی ها هیچ تمایلی برای ذکر نیت خود یا تعداد صلوات هایی که نذر کرده بودند نداشتند.
در هر دو مورد خانم ها در سکوت بخشی از اجرای نذر را بر عهده می گیرند، لحظاتی شریک اجرای نذر هستند و پس از آن از کنش خارج می شوند در این نذر ممکن است دو کنشگر که در حال اجرای یک کنش مشابه در این آیین هستند هیچ گاه از وجود یکدیگر مطلع نشوند. به طور مثال حتی در مورد دوم که وجود سفره مرکزیتی به محل اجرای آیین می داد نیز برخی از خانم ها با گرفتن چند تسبیح از کنار سفره دور می شدند و در گوشه ای به صورت انفرادی به ادای اذکار می پرداختند و پس از اتمام سهم خود تسبیح ها را پس آورده و پس از درخواست "التماس دعا" از بانی محل اجرای آیین را ترک می کردند.
با توجه به موارد ذکر شده کنشگران این آیین را می توان به دو دسته اصلی (بانی که حضور دائمی دارد) و فرعی تقسیم کرد. حضور کنشگران فرعی در این آیین بسیار مهم است چراکه بدون حضور آنان اجرای جمعی آیین بی معنی می شود و از طرفی این افراد حداقل در نمونه های عمومی آیین حضوری گذرا دارند، به تعبییر ترنری، وارد فضای آستانه ای آیین شده و پس از اجرای نقش خود از آن خارج می شوند، آستانگی آیینی برای آنها به پایان رسیده است ولی ممکن است اجرای آیین همچنان ادامه داشته باشد.